Przedawnienie roszczenia banku o zwrot kapitału kredytu

• 25 listopada 2024

Bieg terminu przedawnienia roszczeń banku rozpoczyna się po tym, jak kredytobiorca zakwestionował wobec banku postanowienia umowy. Co istotne, bieg przedawnienia roszczeń banków o zwrot kapitału kredytu rozpoczyna się zatem jeszcze przed zakończeniem sprawy sądowej, jeśli taką wytoczył kredytobiorca – przy czym jeśli nawet proces się nie rozpoczął i tak należałoby uznać, że wobec banków 3-letni termin przedawnienie już biegnie. Przy utrzymaniu takiej linii orzeczniczej, frankowicze nie tylko – na skutek nieważności umowy – mogą nie spłacać żadnych odsetek i kosztów kredytu, ale i nie oddawać bankowi tej kwoty, którą od niego otrzymali!

Roszczenia o zwrot kapitału

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i przenoszącymi to orzecznictwo na grunt polski najnowszymi wyrokami sądów w sprawach roszczeń banków o zwrot kapitału wiele roszczeń banków uległo przedawnieniu. Jeśli kredytobiorca dochodził w pozwie sumy wszystkich wpłat, które zapłacił na poczet kredytu, a upłynęły już 3 lata od przedstawienia bankowi stanowiska w przedmiocie abuzywności umowy czy jej nieważności, bank traci prawo do zwrotu kapitału. Taka sama sytuacja – kierując się najnowszym orzecznictwem sądów powszechnych – zachodzi, jeśli kredytobiorca nie skierował jeszcze pozwu, a ograniczył swoje działania np. do:

– wysłania do banku wezwania do zapłaty,

– zainicjowania procedury reklamacyjnej,

– skierowania zawezwania do próby ugodowej.

Czy bank ma prawo do zwrotu kapitału?

Najnowsze orzecznictwo jest zaskoczeniem dla wielu banków. Zasadniczo bowiem banki, ale i doktryna prawnicza, stały na stanowisku, iż jako początek biegu przedawnienia będzie powszechne przyjmowane albo wydanie wyroku przez sąd I instancji, albo złożenie przez kredytobiorcę oświadczenia co do skutków umowy. Sądy wprowadziły bowiem swego czasu praktykę odbierania od kredytobiorców oświadczeń pisemnych (ewentualnie ustnych w toku rozprawy) dotyczących świadomości konsekwencji nieważności umowy. Następstwami tymi miały być uprawnienia banku do żądania zwrotu kapitału kredytu czy nawet kierowania przez bank innych roszczeń przeciwko kredytobiorcom. Więcej przeczytasz tutaj: Wyrok TSUE z 7 grudnia 2023 r. C-140/23 sposobem na uproszczenie i przyspieszenie spraw frankowych?

Wyroki sądów zwrot kapitału

Dotychczas znane są co najmniej trzy przypadki, w których roszczenia banków o zwrot kapitału zostały oddalone z powodu przedawnienia. Pierwsze dwa wyroki wydały sądy okręgowe w Warszawie i Poznaniu, a trzeci, z 28 sierpnia 2024 roku, zapadł w Sądzie Okręgowym w Płocku. Szczególnie głośny stał się wyrok z Płocka, który jest prawomocny. Bank przegrał w nim zarówno sprawę o stwierdzenie nieważności umowy i zwrot świadczenia, jak i własny pozew przeciwko kredytobiorcom o zwrot kapitału. W efekcie musi zwrócić klientom wszystkie nienależne świadczenia, samemu nie otrzymując żadnych pieniędzy.

Podsumowanie

Nie można uznać za pewnik, iż orzecznictwo sądowe pójdzie w tę stronę, że wszystkie roszczenia banków o zwrot kapitału będą uznawane za bezzasadne. Nie można wykluczyć, że na podstawie art. 117(1) Kodeksu cywilnego sądy – pomimo upływu terminu przedawnienia – będą przyznawać bankom zwrot wypłaconego kapitału, powołując się na zasady słuszności. Prowadzenie zarówno sprawy frankowej, jak i sprawy o zwrot kapitału z powództwa banku wymaga wsparcia specjalistycznej kancelarii – dlatego zachęcamy do kontaktu z nami i poznania wariantów współpracy.

Skontaktuj się z nami!