Klauzula abuzywna – co to jest i dlaczego jest niedozwolona?

W relacjach między konsumentem a przedsiębiorcą bardzo często stosuje się wzorce umów, które z góry określają prawa i obowiązki stron. Niestety, zdarza się, że przedsiębiorcy umieszczają w nich zapisy, które naruszają równowagę kontraktową i stawiają konsumenta w gorszej pozycji. Właśnie takie sytuacje dotyczą pojęcia, jakim jest klauzula abuzywna.

Klauzula abuzywna – definicja

Wiele osób pyta: klauzula abuzywna co to właściwie znaczy? To postanowienie umowne, które nie zostało indywidualnie uzgodnione z konsumentem, a jednocześnie kształtuje jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami oraz rażąco narusza jego interesy. Co istotne, aby uznać zapis za niedozwolony, nie wystarczy, że jest on niekorzystny – musi dodatkowo godzić w dobre obyczaje, naruszając zasady uczciwego obrotu w relacjach z konsumentem.

Postanowienia – niedozwolone przykłady

Typowe przykłady, w których mogą występować klauzule abuzywne, to m.in. umowy kredytowe, regulaminy sklepów internetowych, umowy telekomunikacyjne czy umowy najmu. Postanowienia abuzywne mogą dotyczyć np. jednostronnego prawa przedsiębiorcy do zmiany ceny, ograniczenia odpowiedzialności sprzedawcy za wady towaru czy narzucenia konsumentowi nieuzasadnionych kar umownych. W praktyce prowadzi to do sytuacji, w której klient nie ma realnego wpływu na treść kontraktu, a jego interes jest istotnie naruszany.

Klauzula abuzywna UOKiK

Nie można jednak zapominać, że prawo wprost zakazuje stosowania takich postanowień. Jeżeli w umowie pojawi się zapis abuzywny, nie wiąże on konsumenta – obowiązuje natomiast cała pozostała część umowy. Zdarza się jednak, że eliminacja kluczowych postanowień sprawia, iż umowa nie może być dalej wykonywana, co prowadzi do jej nieważności w całości – przykładem są spory dotyczące kredytów frankowych. Dzięki temu konsument jest chroniony przed skutkami nieuczciwych praktyk przedsiębiorców. Warto też podkreślić, że umowy abuzywne mogą być kwestionowane nie tylko przez samych zainteresowanych, lecz także przez organy stojące na straży praw konsumentów, takie jak Prezes UOKiK.

Podsumowanie

Podsumowując, klauzula abuzywna to zapis, który narusza równowagę stron i jest z mocy prawa niedozwolony. Świadomość konsumentów w tym zakresie rośnie, ale wciąż wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że postanowienia abuzywne w ich umowie mogą być bezskuteczne. Jeśli masz wątpliwości co do treści podpisanej umowy lub podejrzewasz, że zawiera ona klauzule abuzywne, warto skonsultować się z profesjonalistą – zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.

Skontaktuj się z nami!