Kary umowne w umowach handlowych – jak je skutecznie zastrzegać i jak się przed nimi bronić?

• 3 stycznia 2025

Kary umowne to jedno z narzędzi, które przedsiębiorcy mogą wykorzystać, aby zabezpieczyć swoje interesy w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez kontrahenta. Jednocześnie warto pamiętać, że niewłaściwie sformułowany zapis wprowadzający karę umowna może być podważony przez kontrahenta.

Co to jest kara umowna?

Kara umowna to rodzaj zastrzeżenia w umowie cywilnoprawnej, które zobowiązuje stronę do zapłaty określonej kwoty pieniężnej w przypadku, w którym naruszy określone warunki umowy. Najczęściej kara umowna dotyczy:

• niewykonania zobowiązania,
• opóźnienia w realizacji usługi,
• nienależytego wykonania zobowiązania.

Podstawą prawną dla kar umownych jest art. 483 Kodeksu cywilnego, który wskazuje, że można zastrzec karę umowną tylko w przypadku zobowiązań niepieniężnych (np. wykonania usługi, dostawy towaru). Jeśli kontrahent spóźnia się z zapłatą pieniędzy, zamiast kary umownej przysługuje prawo do naliczenia odsetek.

Jak prawidłowo zastrzec karę umowną?

Aby kara umowna była skuteczna i chroniła interesy przedsiębiorcy, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów:

1. umowa powinna precyzować, za jakie konkretnie uchybienie należy się kara umowna,
2. określenie wysokości kary – wysokość kary umownej powinna być proporcjonalna do wagi zobowiązania i przewidywanego rozmiaru szkody; jeśli kara umowna jest nadmiernie wygórowana, może zostać zmniejszona w postępowaniu sądowym przez sąd,
3. kara umowna może wyłączać możliwość dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych – warto zatem zastrzec, że zastrzeżenie kary umownej nie ma wpływu na możliwość dochodzenia odszkodowania przewyższającego wysokość kary umownej.

Podsumowanie

Kary umowne to skuteczne narzędzie zabezpieczenia interesów przedsiębiorcy, o ile zostaną prawidłowo zastrzeżone w umowie. Kluczowe jest dokładne określenie przesłanek ich naliczenia oraz proporcjonalność wysokości kary. Zachęcamy do kontaktu z naszą kancelarią, celem zabezpieczenia Twoich interesów lub obrony przed roszczeniami.

Skontaktuj się z nami!