Sankcja kredytu darmowego – TSUE odpowie na pytania sądu

• 30 maja 2025

Ważyły się losy sprawy, która powszechnie jest uznawana za jedną z kluczowych przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a dotyczy ważnego zagadnienia jakim jest sankcja kredytu darmowego – tj. postępowania C-566/24. Bank – prawdopodobnie zmierzając do braku wypowiedzenia się przez TSUE w zakresie istotnym dla tysięcy przypadków umów zawieranych z bankami – uznał powództwo przed sądem krajowym. Sąd jednak podejmie czynności dopiero po uzyskaniu odpowiedzi TSUE na skierowane pytania prejudycjalne. Jak zaznaczył, konieczne jest wcześniejsze rozstrzygnięcie, czy uznanie roszczenia nie pozostaje w sprzeczności z przepisami prawa, zasadami współżycia społecznego ani nie prowadzi do obchodzenia obowiązujących regulacji.

Sankcja kredytu darmowego – bank uznaje roszczenia 

Decyzja banku dotycząca uznania roszczeń strony powodowej wywołała zaskoczenie, ponieważ w analogicznych postępowaniach instytucje finansowe zazwyczaj konsekwentnie bronią ważności swoich umów, utrzymując zarówno przed sądami, jak i opinią publiczną, że konstrukcja kredytów była prawidłowa, a obowiązki informacyjne wobec konsumentów zostały dochowane zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim. Tymczasem w tej konkretnej sprawie przyjęto zupełnie odmienną strategię, co zostało odebrane jako próba uniemożliwienia Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej udzielenia odpowiedzi na siedem kluczowych pytań prejudycjalnych, które sformułował sąd w Łodzi.

Czym jest sankcja kredytu darmowego?

Krótko należy przypomnieć, że skorzystanie z sankcji kredytu darmowego oznacza, że kredytobiorca zobowiązany jest do zwrotu wyłącznie kwoty kapitału, czyli środków faktycznie wypłaconych przez bank lub inną instytucję finansową. Ma natomiast prawo domagać się zwrotu wszystkich świadczeń ponad tę kwotę – obejmuje to m.in. prowizje, odsetki oraz inne opłaty okołokredytowe. Instytucja ta została wprowadzona do polskiego prawa w wyniku implementacji Dyrektywy 2008/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, mającej na celu ochronę konsumentów korzystających z kredytów konsumenckich. Zwrócić należy uwagę, że profesjonalna pomoc w sprawach SKD zawsze jest konieczna – samodzielna ocena, czy w umowie wystąpiła sytuacja uzasadniająca skorzystanie z SKD jest bardzo trudna.

Sankcja kredytu darmowego – kiedy ma zastosowanie?

Mechanizm, którym jest sankcja kredytu darmowego może zostać uruchomiony w sytuacji, gdy instytucja udzielająca finansowania nie dopełni obowiązków wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim – zwłaszcza tych dotyczących przekazania pełnych i prawidłowych informacji kredytobiorcy. Zakres tych obowiązków jest szeroki i obejmuje między innymi: 

• wskazanie dokładnej wysokości udzielonego kredytu, 
• przedstawienie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania oraz pełnych kosztów pozaodsetkowych, – poinformowanie o prawie do odstąpienia od umowy i sposobie jego wykonania, 
• precyzyjne określenie okresu obowiązywania umowy kredytowej.

Cofnięcie powództwa – czy jest zgodne z przepisami prawa?

W omawianej sprawie łódzki sąd postanowił poinformować Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej o uznaniu powództwa przez stronę pozwaną – Santander Bank Polska. Jednocześnie zaznaczył, że taka decyzja nie oznacza automatycznego zakończenia postępowania ani obowiązku wydania wyroku zgodnego z treścią pozwu. Sąd powołał się przy tym na art. 213 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym uznanie roszczenia przez pozwanego wymaga uprzedniej oceny jego zgodności z prawem, zasadami współżycia społecznego oraz ewentualnym ryzykiem obejścia prawa. Dopiero pozytywna weryfikacja tych przesłanek może skutkować wydaniem wyroku zgodnego z żądaniem powoda.

Sprawy sankcji kredytu darmowego

Obecnie przed sądami powszechnymi w Polsce toczy się ogromna liczba postępowań związanych z zastosowaniem sankcji kredytu darmowego. To zjawisko nie tylko obciąża sądy, ale również rodzi wiele wątpliwości interpretacyjnych dotyczących przepisów ustawy o kredycie konsumenckim oraz zakresu ochrony przysługującej konsumentom. Brak jednoznacznego stanowiska Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie, która trafiła do TSUE za pośrednictwem łódzkiego sądu, skutkowałby jedynie dalszym odwlekaniem chwili, w której kwestie te zostałyby rozstrzygnięte w sposób wiążący i jednolity dla całej Unii Europejskiej. Ostateczna odpowiedź Trybunału mogłaby bowiem doprowadzić do ujednolicenia orzecznictwa w sprawach o sankcję kredytu darmowego, a tym samym przyczynić się do większej przewidywalności rozstrzygnięć sądowych i zwiększenia pewności prawa po stronie konsumentów i instytucji finansowych.

Pozew – sankcja kredytu darmowego

Należy mieć na uwadze, że sprawy dotyczące sankcji kredytu darmowego cechują się dużym zróżnicowaniem – zarówno pod względem stanu faktycznego, jak i interpretacji przepisów. Każda umowa kredytowa może zawierać inne uchybienia formalne po stronie kredytodawcy, a ocena zasadności zastosowania sankcji wymaga indywidualnej analizy. Co istotne, dochodzenie roszczeń z tytułu sankcji kredytu darmowego jest ograniczone często stosunkowo krótkim terminem. Z tego względu nie warto odkładać decyzji o podjęciu działań – szybki kontakt ze specjalistyczną kancelarią może przesądzić o możliwości skutecznego odzyskania nienależnie pobranych kosztów kredytowych.

Sprawy sądowe SKD

Oświadczenie złożone bankowi jest warunkiem skorzystania z sankcji kredytu darmowego. To jednak pozew w sprawie SKD jednak będzie najczęściej konieczny do dochodzenia roszczeń przeciwko bankom. Złożenie oświadczenia o zamiarze skorzystania z sankcji kredytu darmowego bezpośrednio rzadko prowadzi do szybkiego i dobrowolnego zwrotu nadpłaconych środków. Instytucje finansowe zdają sobie sprawę, że nie wszyscy konsumenci będą gotowi podjąć trud dochodzenia swoich praw na drodze sądowej. W praktyce oznacza to, że w odpowiedzi na reklamację banki często informują klientów, że nie dostrzegają podstaw do uznania roszczenia. Mimo to, linia orzecznicza wypracowana w ostatnich latach pokazuje, że w sytuacjach, gdy dochodzi do naruszenia obowiązków informacyjnych przewidzianych ustawą o kredycie konsumenckim, sądy coraz częściej przyznają rację konsumentom. W takich sprawach wykazanie uchybień po stronie kredytodawcy otwiera realną drogę do odzyskania środków, które pierwotnie zostały nienależnie pobrane.

Podsumowanie

Nasza kancelaria specjalizuje się w analizie umów kredytowych pod kątem możliwości skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Dokładnie sprawdzamy dokumentację, oceniając, czy bank lub firma pożyczkowa nie naruszyły obowiązków informacyjnych nałożonych przez ustawę o kredycie konsumenckim. Na podstawie szczegółowej ekspertyzy przygotowujemy rzetelną opinię dotyczącą zasadności ewentualnego wniesienia pozwu do sądu. Dzięki temu nasi klienci mogą podejmować świadome decyzje o dalszym postępowaniu, a w przypadku uzasadnionych roszczeń — skorzystać z profesjonalnego wsparcia prawnego na każdym etapie procesu. W sytuacji, gdy ryzyko powodzenia jest wysokie, pomagamy skutecznie dochodzić zwrotu nadpłaconych środków oraz zabezpieczyć interesy konsumentów w postępowaniu sądowym.

Skontaktuj się z nami!