Sztuczna inteligencja a prawo autorskie

• 4 sierpnia 2025

AI a prawo autorskie to temat, który w ostatnich latach zyskał ogromne znaczenie, szczególnie w kontekście rozwoju technologii generatywnej AI. Raport „Copyright and Generative AI” przygotowany przez European Copyright Society analizuje aktualne wyzwania związane z tym zjawiskiem w świetle regulacji Unii Europejskiej, takich jak Dyrektywa o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym z 2019 roku (CDSM) oraz Rozporządzenie o sztucznej inteligencji (AI Act) z 2024 roku.

AI a prawo autorskie

Autorzy raportu wskazują, że obecne przepisy pozostawiają wiele niejasności, kto jest autorem utworu stworzonego przez AI, co utrudnia ich stosowanie zarówno twórcom, jak i podmiotom rozwijającym technologie sztucznej inteligencji. Raport wskazuje szerzej, że problemy związane z nowymi przepisami dotyczą m.in. wyjątków dla eksploracji tekstów i danych, braku precyzyjnych zasad umożliwiających właścicielom praw autorskich zgłaszanie sprzeciwu wobec wykorzystania ich utworów, a także konieczności większej transparentności w zakresie danych szkoleniowych wykorzystywanych przez systemy AI. Istotnym wyzwaniem jest również ryzyko nieuczciwego używania wyjątków dla badań naukowych w celach komercyjnych oraz brak gwarancji uczciwego wynagrodzenia dla twórców.

Kto jest autorem dzieła AI?

Ciekawym zagadnieniem jest ustalenie, kiedy rezultat powstały przy udziale człowieka i AI stanowi utwór w rozumieniu prawa autorskiego. Jeśli AI jest wykorzystywana jedynie do korekty tekstu, tłumaczenia lub poprawy stylu, uznać należy, że prawa twórców korzystających z AI chronione są w pełni. Nie sposób bowiem uznać, żeby w przypadku, w którym AI służyło do doskonalenia tekstu, zmieniało to zakres ochrony twórcy. 

AI jako generator treści

Innym zagadnieniem jest jednak następujący problem: prawo autorskie a generatory AI. W przypadku dzieł wytworzonych przez AI na „zadany temat” — bez istotnego wkładu twórczego człowieka — ochrona taka nie przysługuje. Najwięcej wątpliwości powstaje, gdy użytkownik modyfikuje lub uzupełnia rezultat AI, współkształtując go w procesie twórczym. W tym zakresie nie ma zgodności co do relacji AI a prawo autorskie. Raport dopuszcza różnicowanie ochrony prawnej twórcy w zależności od tego, jakiego rodzaju czynności zostały podjęte w celu wytworzenia dzieła.

Raport AI ECS

Zdaniem European Copyright Society konieczne jest doprecyzowanie unijnych regulacji, aby lepiej chronić prawa twórców i zapewnić jasne zasady dla podmiotów rozwijających technologie AI. Wraz z dynamicznym rozwojem generatywnych narzędzi temat AI a naruszenie praw autorskich będzie zyskiwał na znaczeniu, wymagając stałego monitorowania zmian w prawie i praktyce.

Nasza kancelaria posiada doświadczenie w sprawach z zakresu prawa autorskiego – przygotowujemy i opiniujemy umowy, doradzamy w procesach komercyjnego wykorzystania utworów, a także reprezentujemy klientów w sporach sądowych. Doradzamy również w kwestiach związanych z nowymi technologiami, w tym w sprawach dotyczących takich zagadnień jak plagiat a sztuczna inteligencja, w których często pojawiają się skomplikowane problemy dowodowe i interpretacyjne. Dzięki połączeniu wiedzy prawnej i znajomości rozwiązań AI jesteśmy w stanie skutecznie chronić interesy naszych klientów.

Skontaktuj się z nami!