Przymusowa mediacja w sprawach gospodarczych – czy to krok w dobrą stronę?

• 25 kwietnia 2021

W ostatnim czasie Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło propozycję zmian w procedurze cywilnej zakładające obowiązek przeprowadzenia mediacji przed wszczęciem postępowania w sprawie. W szczególności obowiązkiem takim objęci mają zostać przedsiębiorcy.

Jak więc miałoby to wyglądać w praktyce? Obligatoryjny miałby być udział stron w przedsądowym spotkaniu informacyjnym w sprawach gospodarczych, które będzie prowadzone przez stałego mediatora. Mediatorzy powinni w tym zakresie również zgłaszać sądom swoje specjalizacje. Ugoda mediacyjna będzie w następstwie zatwierdzana przez Sąd. Bez przeprowadzenia obowiązkowej mediacji nie będzie możliwe wniesienie pozwu w sprawie gospodarczej.

Zalety:

Niewątpliwą zaletą wprowadzenia obowiązku przeprowadzenia mediacji jest przede wszystkim zmniejszenie obciążenia sądów gospodarczych. Nie  jest tajemnicą, iż spory o charakterze gospodarczym stanowią najliczniejszą kategorię spraw sądowych i jednocześnie opóźnienie w ich rozpoznawaniu jest największe w sądach powszechnych w Polsce. Założeniem obowiązkowej mediacji jest zwiększenie możliwości rozwiązania sporu na drodze przedsądowej. Dodatkowo koszty mediacji są znacząco niższe od kosztów postępowań sądowych, biorąc pod uwagę nie tylko wartość samej opłaty od pozwu, ale także wydatków innego rodzaju – np. z tytułu wynagrodzenia biegłych.

Wady:

Biorąc pod uwagę projekt nowych przepisów, istnieje ryzyko znacznego przedłużania rzeczywistego czasu rozpoznania sporu. Nie można zapominać, że dość znaczna ilość postępowań w sprawach gospodarczych prowadzona jest przez nierzetelnych kontrahentów celem odroczenia czasu płatności. Sama długość postępowania sądowego w sprawach gospodarczych już stwarza poważne utrudnienie dla kondycji finansowej wierzyciela, a tymczasem okres ten miałby się jeszcze wydłużyć o czas mediacji. Przypuszczalnie mediacja może być używana przez dłużników w sposób niezgodny z samą ideą polubownego rozwiązania sporu.  Eksperci wskazują także, że procedura obowiązkowej mediacji w pewnych przypadkach może nawet premiować nierzetelnych przedsiębiorców.

Nowe przepisy:

Aktualnie projektowane przepisy objęte zostały fazą konsultacji. Na tym etapie eksperci przedstawiają swoje spostrzeżenia na temat nowelizacji, spodziewanych korzyści i możliwych luk prawnych. Dotychczas jednak projekt oceniany był jako krok w dobrą stronę. Pozostaje nam więc poczekać na ostateczny kształt przepisów, jakie Sejmowi zaproponuje Ministerstwo.

Źródło zdjęcia: Pixabay.com