Czym są wskaźniki referencyjne i na co uważać zawierając umowę kredytu.

• 9 grudnia 2022

Od dłuższego czasu w Kancelarii Adwokackiej Katarzyny Gabrysiak we Wrocławiu, analizujemy umowy kredytów zawieranych w złotówkach. Adwokat z Wrocławia – Katarzyna Gabrysiak – widzi podstawy, by sądy mogły stwierdzać nieważność umów opartych na wskaźniku referencyjnym WIBOR. Problem ten dostrzegł po czasie również sektor bankowy. Obok WIBOR, ustanowiony został nowy wskaźnik – WIRON, który w teorii ma być korzystniejszy dla kredytobiorców niż WIBOR. Eksperci patrzą jednak na WIRON z dozą sceptycyzmu.

Czym jest WIBOR i dlaczego próbuje się go zastąpić WIRON – em?

WIBOR to skrót od słów Warsaw Interbank Offered Rate. Najprościej mówiąc, WIBOR to wskaźnik, który wyraża wysokość oprocentowania, po jakim banki udzielają sobie wzajemnie pożyczek. Jest on ustalany przez grupę banków w drodze tzw. fixingu, czyli ustalenia konkretnej stawki po jakiej dokonywane będą transakcje pożyczek międzybankowych. Wskaźnik ten nie dotyczy zatem transakcji zawieranych przez podmioty niebędące bankami. Jego problemem jest również fakt, że wysokość WIBOR często była wyznaczana mimo faktu, że do pożyczek międzybankowych nie dochodziło. W opinii naszych prawników wskaźnik WIBOR był kształtowany przez banki w sposób niezgodny z prawem. Banki mogły zatem niemal w dowolny sposób ustalać wysokość WIBOR, a kredytobiorca jako strona umowy nie miał na niego żadnego wpływu. Taki obrót spraw prowadzić może m.in. do masowego stwierdzania nieważności umów zawartych przez kredytobiorców, co naraziłoby banki na ogromne straty.

Pamiętaj, że jeśli z Twojej umowy wynika, że jest to umowa ze zmiennym oprocentowaniem – opartym na WIBOR – możemy Tobie pomóc.

Kiedy umowami kredytowymi z WIBOR zainteresowały się kancelarie prawne, na sile przybrały prace mające na celu zmianę wskaźnika WIBOR. Od grudnia 2022 roku banki mogą wprowadzać do swojej oferty kredyty bazujące również na WIRON, czyli wskaźniku, który założeniu ma być korzystniejszy dla kredytobiorców.

Warto przypomnieć, że w dobie rosnących rat kredytu, temat WIBOR robi się coraz głośniejszy. Po licznych wygranych procesach dotyczących kredytów frankowych, kredytobiorcy decydują się na pójście do sądu również z kredytem
złotówkowym. Postanowieniem z dnia 3 listopada 2022 r. Sąd Okręgowy w Katowicach udzielił w całości zabezpieczenia powództwa w sprawie kredytu złotowego. W praktyce oznacza to, że sąd zauważył zasadność sporu oraz dostrzegł, że oprocentowanie oparte na WIBOR może być nieuczciwe. Udzielenie zabezpieczenia z pewnością daje podstawy do myślenia o stwierdzeniu nieważności zawartej umowy kredytu albo stwierdzenia nieważności klauzul dot. zastosowania WIBOR. Oznaczałoby to, że kredyt byłby oprocentowany wyłącznie w oparciu o marżę, która jest nieporównywalnie niższa względem WIBOR. Stwierdzenie nieważności umowy kredytowej znacznie wpłynęłoby na wysokość rat kredytu i poprawiło kondycję finansową oraz psychiczną kredytobiorców!

W takich okolicznościach, rozwiązaniem systemowym stało się zastępowanie wskaźnika WIBOR wskaźnikiem WIRON.

WIBOR a WIRON – różnice

Zdecydowana większość umów kredytowych zaciąganych w złotówkach oparta była na oprocentowaniu zmiennym składającym się ze stałej marży banku i na zmiennym wskaźniku WIBOR 3M lub 6M. Wskaźnik ten odzwierciedlał wysokość oprocentowania pożyczek międzybankowych w okresie 3 miesięcy lub 6 miesięcy. Ponadto wskaźnik ten ustanawiany był również w przypadku braku transakcji międzybankowych w konkretnym miesiącu. Oznacza to, że banki w sposób spekulacyjny kształtowały wysokość WIBOR i na tej podstawie ustalały wysokość rat kredytów. Mówiąc prościej, banki mimo że nie udzielały sobie pożyczek, kształtowały na podstawie symulacji wysokość wskaźnika, na którym opierało się oprocentowanie kredytów udzielanych przez te banki.

WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) jest indeksem transakcyjnym opracowywany na podstawie transakcji depozytowych zawieranych przez podmioty przekazujące dane z instytucjami finansowymi oraz z dużymi przedsiębiorstwami. Oznacza to, że indeks ten nie odnosi się jedynie do transakcji międzybankowych. Ponadto WIRON kalkulowany jest codziennie o godzinie 12:15 na podstawie danych dot. transakcji z poprzedniego dnia roboczego. WIRON opierać się ma zatem na rzeczywistych transakcjach, a co za tym idzie, być bardziej uczciwym dla kredytobiorców. Ponadto WIRON ma być wskaźnikiem jednodniowym, a nie – tak jak WIBOR – kilkumiesięcznym. Przewiduje się, że wysokość rat kredytów po wprowadzeniu wskaźnika WIRON może nieznacznie zmaleć. Nie jest natomiast wiadome jak ten wskaźnik będzie się kształtował w stosunku do stóp procentowych. Istnieje więc obawa, że w przypadku np. spadku stop procentowych raty kredytów oparte o WIRON nie będą się zmniejszały.

Zgodnie ze spekulacjami, automatyczna zmiana wskaźnika z WIBOR na WIRON ma nastąpić dopiero w 2025 roku.

Co mogę zrobić, gdy mój kredyt jest oparty na WIBOR?

Temat umów kredytowych opartych na WIBOR jest jeszcze stosunkowo nowym zagadnieniem. Dlatego też warto powierzyć go kancelarii, która zaopiekuje się Twoją sprawą profesjonalnie.

Naszymi klientami są kredytobiorcy z całej Polski, mający kredyty w różnych bankach. Nie ograniczamy się w swojej działalności do samego Wrocławia, a oprócz tradycyjnych form kontaktu umożliwiamy również konsultacje w formie zdalnej. Staramy się jak najlepiej dopasować do potrzeb klientów i używamy różnego rodzaju aplikacji i komunikatorów, by być z naszymi klientami w stałym kontakcie.

Jeśli masz kredyt złotówkowy lub we frankach szwajcarskich czy euro, dolarze czy jenie japońskim jesteśmy w stanie Ci pomóc. Mamy wieloletnie doświadczenie w wygrywaniu sporów sądowych z bankami i innymi instytucjami finansowymi. Kancelaria Adwokacka Wrocław Katarzyna Gabrysiak prowadzi z sukcesami sprawyz zakresu prawa bankowego od 2005 roku.

Skontaktuj się z nami!