Wadliwość umów kredytowych oprocentowanych wskaźnikiem WIBOR

• 13 lutego 2023

W ostatnim okresie możemy zauważyć wzmożone zainteresowanie osób, które zaciągnęły kredyty złotówkowe oprocentowane w oparciu o wskaźnik WIBOR zweryfikowaniem ich umów kredytowych. Kredytobiorcy chcą ustalić czy ich umowa kredytowa zawiera postanowienia niedozwolone a w konsekwencji czy jest niezgodna z prawem.

Na powyższą sytuację duży wpływ ma postanowienie wydane przez Sąd Okręgowy w Katowicach w grudniu 2022 r. o zabezpieczeniu roszczenia. Zabezpieczenie to polega  na „wyeliminowaniu” na czas postępowania sądowego wskaźnika WIBOR z raty kredytu. Powoduje to obniżenie wysokości raty kredytu aż do prawomocnego zakończenia sprawy. Postanowienie to zostało co prawda uchylone, ale zainteresowanie usunięciem WIBORU z umów kredytowych nie maleje.

Czym jest wskaźnik WIBOR?

Nazwa WIBOR pochodzi od skrótu Warsaw Interbank Offered Rate. Jest to wskaźnik referencyjny stóp procentowych na rynku bankowym. Mówiąc w uproszczeniu to wysokość oprocentowania stosowanego przez banki przy udzielaniu między sobą pożyczek. Jest to wskaźnik zmienny. Istotnym elementem, na który trzeba zwrócić uwagę, że ustalaniu ww. wskaźnika zajmują się często te same banki, które potem stosują tak ustalony wskaźnik w zawieranych przez siebie umowach kredytowych.

Kontrowersje wokół wskaźnika WIBOR

Z informacji przekazywanych przez kredytobiorców wynika, że nie mieli oni świadomości o tym, że wysokość składnika oprocentowania (wysokość stawki WIBOR) może ustalać ich bank. W założeniu WIBOR ma rekompensować bankom koszt pozyskania kapitału czyli środków pieniężnych, które następnie zostaną przekazane kredytobiorcy jako kapitał kredytu. Można zauważyć, że banki w ostatnim czasie wykonywały nieliczne transakcję między sobą. W takich sytuacjach wskaźnik WIBOR był tworzony w oparciu o deklaracje banków.  Deklaracje te dotyczyły wysokości oprocentowania jakie banki stosowałyby gdyby udzielały pożyczek innym bankom.

Czy wobec tego wskaźnik WIBOR tworzony przez GPW Benchmark na podstawie danych z 10 banków mógł być opracowywany w oparciu o niereprezentatywne dane ?

Fakt, że wskaźnik WIBOR nie jest prawidłowy potwierdza również pośrednio ustawodawca. W ostatnich tygodniach wdrożył on prace mające na celu zastąpienie WIBOR-u nowym wskaźnikiem WIRON-em.

Przekroczenie granic swobody umów

W standardowej umowie kredytu złotówkowego bank odnosi się do wskaźnika WIBOR, który jest częścią oprocentowania kredytu. W interesie sektora bankowego było więc utrzymywanie wskaźnika na jak najwyższym poziomie. Wpływ banków na główny element świadczenia kredytobiorcy, jakim jest oprocentowanie prowadzi do  nadużycia silniejszej pozycji banku. Naruszenie istoty stosunku zobowiązaniowego stron może prowadzić do przekroczenia swobody umów prowadząc do nieważności czynności prawnej sprzecznej z ustawą.

Powyższe działania banków w opinii ekspertów dają podstawę do uznania postanowień umownych określających stawkę oprocentowania w oparciu o WIBOR za niedozwolone. Pozwala to na wyeliminowanie powyższego wskaźnika z umowy i pozostawienie umowy kredytowej, w której jedynym oprocentowaniem byłaby marża banku.

Czy Twoja umowa kredytu złotówkowego też jest oprocentowana wskaźnikiem WIBOR?

Skontaktuj się z nami!

Prześlij nam skan swojej umowy kredytowej i uzyskaj informacje.

Źródło zdjęcia: pixabay.com