• 14 kwietnia 2022

Kontynuujemy analizę ustawy nowelizującej Kodeks spółek handlowych, potocznie nazywaną prawem holdingowym. Ustawa została już podpisana przez Prezydenta RP i wejdzie w życie niebawem. Wprowadza ona pewne nowości w działaniu Zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz pozycją członków tego organu.

Protokołowanie posiedzeń Zarządu

Zacznijmy od tego, że ustawa wprowadza do Kodeksu spółek handlowych nowy art. 208¹. Zakłada on, że uchwały zarządu są protokołowane. Protokół taki powinien z kolei zawierać porządek obrad, imiona i nazwiska obecnych członków zarządu i liczbę głosów oddanych na poszczególne uchwały. W protokole zaznacza się również zdanie odrębne zgłoszone przez członka zarządu wraz z jego ewentualnym umotywowaniem. Protokół podpisuje co najmniej członek zarządu prowadzący posiedzenie lub zarządzający głosowanie, chyba że umowa spółki lub regulamin zarządu stanowi inaczej. Do tej pory ustawa regulowała tylko zasady podejmowania decyzji przez zarząd wieloosobowy spółki, wskazując, kiedy sprawy prowadzone są bez podjęcia uchwały przez zarząd, a kiedy wymagają one uchwały. Oznacza to, że dotychczasowo nie było obowiązku formalnego protokołowania obrad zarządu. Teraz się to zmieni i uchwały podejmowane przez zarząd będą protokołowane w sposób wskazany powyżej. Zarząd spółki będzie więc musiał pamiętać o przestrzeganiu tej sformalizowanej procedury działania i dokumentowania wszystkich tych decyzji, które podejmowane powinny być przy powzięciu odpowiedniej uchwały.

Tę zmianę oceniamy jednak negatywnie.

Postępująca cyfryzacja i odformalizowanie działania w świecie biznesu z pewnością idzie w odwrotnym kierunku do zmian, jakie wprowadza ustawa. Formalizowanie sposobu podejmowania uchwał będzie spowalniać i utrudniać działania zarządu. Nie przekonuje także uzasadnienie, jakie projekt ustawy przewiduje w komentowanym przepisie. Pogląd o tym, iż dotychczasowe przepisy wymagały od Zarządu tak czy inaczej protokołowania wszelkich uchwał, jest mniejszościowy i nie koreluje z praktyką prowadzenia działalności w formie spółki z o.o.

Odpowiedzialność Członków Zarządu za szkodę wyrządzoną spółce

Do niedawna przepisy art. 293 §1 i 2 Kodeksu spółek handlowych zakładały, że Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy oraz że ma obowiązek działania starannego zgodnie z zawodowym charakterem prowadzonej działalności. Nowela zakłada dodanie nowego §3 do powyższego artykułu, zgodnie z którym członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator nie narusza obowiązku dołożenia staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności, jeżeli postępując w sposób lojalny wobec spółki, działa w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego, w tym na podstawie informacji, analiz i opinii, które powinny być w danych okolicznościach uwzględnione przy dokonywaniu starannej oceny.

Jak należy oceniać treść powyższej proponowanej zmiany?

Jak zwykle – to zależy. Przepis sformułowany jest w sposób niejednoznaczny, pozostawiający pole do szerokiej interpretacji. W praktyce więc ocena tego, czy dochowano należytej staranności oraz czy działanie miało miejsce w granicach uzasadnionego ryzyka, będzie zależało od konkretnej sytuacji. Nie można wykluczyć także, iż w danej sprawie wymagana będzie zasięgnięcie opinii biegłego sądowego – specjalisty w danej branży, w jakiej działa spółka. Choć nową przesłankę wyłączenia odpowiedzialności w naszej ocenie można zaliczyć jako jeden z przypadków „braku winy” członka zarządu, jak regulowały to samodzielnie przepisy do tej pory, to takie nowe wyszczególnienie daje członkom zarządu dodatkową możliwość uchylenia się od odpowiedzialności wobec spółki za działanie właśnie w granicach ryzyka gospodarczego. Prowadzenie działalności gospodarczej także wobec spółki opiera się na pewnych mechanizmach rynkowych, które niosą ze sobą ryzyko straty. Jeśli działanie członka zarządu będzie mieściło się w granicach standardowych poczynań rynkowych, a spółka poniesie pewną szkodę, to będzie można tę sytuację zaklasyfikować zgodnie z nową, proponowaną zasadą uchylenia odpowiedzialności za szkodę.

Co się zmieni w praktyce?

Naszym zdaniem niewiele zmieni ona w praktyce. Do tej pory przesłanka „braku winy” obejmowała w sobie całą nową treść proponowanego §3. Niemniej takie dodatkowe wyszczególnienie przesłanki działania starannego, choć przynoszącego spółce stratę, jest wzmocnieniem pozycji członków zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Dalsze zmiany, jakie wprowadza do kodeksu spółek handlowych Prawo holdingowe, omówimy w następnych materiałach na naszym blogu.

Źródło zdjęcia: Pisabay.com