• 22 listopada 2021

Orzeczenie TSUE odpowiada na ważne pytania w sprawie kredytów frankowych.

W dniu 18 listopada 2021 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej odpowiedział na pytania zadane przez Sąd Rejonowy dla Warszawy – Woli w Warszawie. Przypomnijmy, że Sąd ten zwrócił się o wyjaśnienie dwóch podstawowych wątpliwości. Po pierwsze TSUE miał odpowiedzieć, czy klauzula kursowa w umowie kredytu powinna być sformułowana w taki sposób, aby kredytobiorca mógł na każdym etapie wykonania umowy samodzielnie ustalić kurs. Czy z kolei klauzula umowna dotycząca sposobu ustalania kursu waluty może zostać sformułowana w sposób ogólniejszy. Po drugie chodzi o konsekwencje stosowania klauzuli, gdy kredytobiorca nie zakwestionował uprzednio tej klauzuli lub się nią nie interesował. TSUE zajął więc już kolejny raz stanowisko w zakresie części wątpliwości podnoszonych dotychczas przez strony sporów na tle kredytów frankowych.

Postanowienia umowne w umowie kredytu powinny być jasne.

Po pierwsze Trybunał wskazał, że postanowienia umowne dotyczące waloryzacji kredytu powinny zawierać zrozumiałą i obiektywną metodę ustalania kursu waluty. Celem jest to, aby na jej podstawie konsument mógł samodzielnie określić kurs waluty obowiązujący danego dnia. Chodzi o to, aby konsument mógł samodzielnie obliczyć kurs waluty nie tylko pierwszej raty, ale także środkowej, ostatniej i innej. Do tej pory jednak nie było to możliwe. Kredytobiorca dowiadywał się zazwyczaj po obciążeniu rachunku bankowego o wysokości raty kredytu i w ten sposób o wysokości kursu. W większości umów oferowanych przez banki stosowano odwołanie do kursu z Tabeli Banku. W niektórych przypadkach umowy zawierały enigmatyczny opis procedury ustalenia kursu, w innych nie było go w ogóle. Zmiany następowały w następnych latach.

Ustawa antyspreadowa z dnia 29.07.2011 r. wymogła na bankach wprowadzenie do umów opisu zasad ustalania kursów i terminów ich ustalania. Z tego względu z Frankowiczami zawierano masowo aneksy do umów. W aneksach tych wprowadzano jedynie ogólnikowe informacje dotyczące ustalania kursów walut obcych. Żaden z banków nie zdecydował się na szczegółowy opis parametrów, marży i innych czynników branych pod uwagę przy ustaleniu kursu. Banki nie zrealizowały więc założeń ustawy antyspreadowej, co potwierdzają również kary nakładane z tego tytułu przez UOKiK. TSUE potwierdził więc, że kredytobiorca powinien posiadać już w chwili zawarcia umowy informacje pozwalające ustalić kurs waluty samodzielnie.

Sąd nie „naprawi” wadliwej umowy kredytowej.

Po drugie Trybunał podniósł, że w przypadku stwierdzenia wadliwości klauzuli waloryzacyjnej, Sąd nie może dążyć do złagodzenia jej nieuczciwego charakteru. Nie może tego uczynić nawet gdy odpowiadałoby to woli stron. Interpretacja woli stron przez Sąd nie może służyć naprawianiu wad klauzul umownych. Jeśli w ocenie Sądu kredytobiorca zawierając umowę, nie miał zastrzeżeń do klauzuli, to Sąd nadal powinien stwierdzić jej wadliwość.

Pytania zadane przez Sąd krajowy nie dotyczą zagadnień nowych. Do tej pory w przeważającej większości przypadków Sądy powszechne stały po stronie Frankowiczów. Stanowisko podobne do wyrażonego przez TSUE można spotkać w wielu wyrokach wydawanych w ostatnich latach przez sądy krajowe. Z kolei orzeczenie TSUE jest w tej sytuacji potwierdzeniem, iż dotychczasowy kurs wyrokowania był prawidłowy i zgodny z przepisami UE.

Przypominamy, że powyższy wyrok TSUE to już trzeci z kolei wydany w sprawach Frankowiczów. Pierwszy wydany 3 października 2019 roku dotyczył sprawy Dziubaków (C-260/18). Wyrok drugi z dnia 29 kwietnia 2021 roku odnosił się do pytań Sądu Okręgowego w Gdańsku (C‑19/20). Dotyczył on w szczególności wątpliwości na tle umów zawieranych przez dawny GE Money Bank S.A. Najnowsze orzeczenie ponownie potwierdza, iż w sporach Frankowiczów z Bankami kredytobiorcy mogą z powodzeniem dochodzić swoich roszczeń. Ponadto jest to też dobra informacja w tych sprawach sądowych, w których postępowanie zawieszono w oczekiwaniu właśnie na ten wyrok. W tej sytuacji Sądy powinny podejmować zawieszone postępowania i dążyć do rozstrzygnięcia.

Źródło:

Wyrok TSUE z 18 listopada 2021 w sprawie C-212/20.

Źródło zdjęcia:Pixabay.com