Rodzaje testamentu – czy testament musi mieć formę pisemną?

• 5 sierpnia 2024

Testament służy do rozrządzenia majątkiem na wypadek śmierci. Brak sporządzenia testamentu skutkuje tzw. dziedziczeniem ustawowym. Testament jest dokumentem, którego sposób sporządzenia jest ściśle określony przez przepisy prawa. Brak zachowania wymogów formalnych testamentu skutkuje nieważnością testamentu. W takim przypadku wola testatora (sporządzającego testament) może nie być w całości respektowania, a kolejność dziedziczenia wyznaczają właściwe przepisy.

Testament własnoręczny – jak sporządzić?

Testament własnoręczny (znany także jako testament holograficzny), testament w formie aktu notarialnego oraz testament alograficzny należą do grupy tzw. testamentów zwykłych. Testament własnoręczny musi być sporządzony w całości na piśmie, zawierać datę oraz być podpisany przez testatora. Aby uznać taki dokument za testament, musi on zawierać rozrządzenie na wypadek śmierci.

Testament notarialny – kiedy?

Testament notarialny jest sporządzany w obecności notariusza i ma formę aktu notarialnego. Dokument zawiera podpis zarówno testatora, jak i notariusza. Testament alograficzny sporządzany jest z kolei w obecności dwóch świadków oraz urzędnika (w szczególności kierownik urzędu stanu cywilnego, wójt, burmistrz, prezydent miasta). Testament taki można sporządzić, jeśli testator nie jest w stanie złożyć podpisu pod dokumentem ze względu na stan zdrowia. W każdym jednak przypadku ocenie podlegać będzie, czy testator w chwili sporządzania testamentu był poczytalny i świadomy skutków dokonywanej czynności).

Testament ustny – kiedy można?

Do testamentów szczególnych należą testament ustny, podróżny i wojskowy. Testament ustny sporządzany jest w przypadku obawy śmierci spadkodawcy albo jeżeli na skutek szczególnych okoliczności nie jest możliwe zachowanie zwykłej formy testamentu. Aby testament ustny był ważny, muszą być spełnione następujące przesłanki:

• testament jest sporządzany w obecności co najmniej 3 świadków,
• jeden ze świadków albo osoba trzecia spisała treść testamentu przed upływem roku od jego sporządzenia z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a pismo to podpiszą spadkodawca i dwaj świadkowie albo wszyscy świadkowie,
• jeśli nie zachowano wymogu, o którym mowa powyżej, w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy) treść testamentu można potwierdzić w postępowaniu sądowym poprzez przesłuchanie świadków testamentu.

Testamenty szczególne, czyli jakie?

Do testamentów szczególnych należą też testamenty wojskowe oraz testamenty podróżne, sporządzane podczas podróży polskim statkiem morskim lub statkiem powietrznym. Co ważne, zgodnie z art. 955 k.c. dotyczącym wszystkich testamentów szczególnych, testament szczególny traci moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu. Bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas, w ciągu którego spadkodawca nie ma możności sporządzenia testamentu zwykłego.

Zachęcamy do kontaktu z kancelarią w sprawie kompleksowego prowadzenia postępowań spadkowych – zarówno o stwierdzenie nabycia spadku, jak i postępowań działowych – w tym także zagadnień dotyczących podważenia testamentu, wydziedziczenia i niegodności dziedziczenia czy zachowków.

Skontaktuj się z nami!

Źródło zdjęcia: Pixabay.com