• 9 listopada 2021

Zmiana zasad ponoszenia przez pozwanego kosztów w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

W dniu 09.09.2021 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Ustawodawca dodał przepis art. 98b, stanowiącego, iż w elektronicznym postępowaniu upominawczym wydatki ponosi Skarb Państwa. Jest to krok w stronę zapewnienia większej ochrony pozwanym.

Elektroniczne postępowanie upominawcze – na czym polega

Elektroniczne postępowanie upominawcze to specjalna procedura cywilna prowadzona przez tzw. E-Sąd. W takim postępowaniu rozpoznawane są jedynie sprawy o zapłatę, czyli sprawy roszczeń pieniężnych. Wybór trybu postępowania należy do powoda, który może złożyć pozew bądź w trybie pisemnym według zasad ogólnych bądź elektronicznie. Postępowanie elektroniczne jest co do zasady tańsze i szybsze od standardowego. Dlatego właśnie często jest wybierany przez duże podmioty, jak banki, operatorzy komórkowi, firmy windykacyjne.

Problem ze zwolnieniem z kosztów procesu

Procedura cywilna zakłada, że strona znajdująca się w trudnej sytuacji może starać się o zwolnienie z kosztów procesu. Taka sytuacja w przeważającym zakresie dotyczy osób występujących w procesie po stronie pozwanej. Do niedawna przepisy wyłączały systemowo możliwość zwolnienia strony z kosztów elektronicznego postępowania upominawczego. Z kolei bardzo często pozwani podejmowali w takim postępowaniu czynności wymagające ponoszenia wydatków, nie mogąc liczyć na zwolnienie z nich. Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 29.04.2020 r. wskazał, że wyłączenie zwolnienia z kosztów w EPU jest niezgodne z Konstytucją. Trybunał uznał, że przepisy w dotychczasowym kształcie naruszały prawo strony do skutecznej obrony swoich spraw w sądzie. Dlatego ustawodawca zdecydował się na uchwalenie nowelizacji przepisów o kosztach postępowania cywilnego. Zgodnie z nową regulacją to sąd w elektronicznym postępowaniu upominawczym ponosi wydatki w sprawie. Oznacza to, że strona nie tylko może nie ponosić wydatków, ale przede wszystkim nie musi formalnie wnosić o zwolnienie.

Zwiększenie poziomu ochrony

Prawnicy zgadzają się, że nowe przepisy zwiększają poziom ochrony prawnej zwłaszcza pozwanych. Korzyść polega na zniesieniu bariery finansowej związanej z udziałem w postępowaniu cywilnym. Przyczyni się to z pewnością do większej aktywności pozwanych w procesach, a tym samym do urzeczywistnienia zasady prawa do sądu.

Źródło zdjęcia: Pixabay.com