Podpisałeś weksel jako konsument ? Możesz czuć się bezpiecznie

• 12 sierpnia 2021

Wydanie nakazu zapłaty przeciwko konsumentowi na podstawie samego weksla będzie niemożliwe.

W ostatnim czasie poznaliśmy projekt nowelizacji przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Jedna z głównych planowanych zmian dotyczyć będzie ograniczenia zasad wystawiania nakazu zapłaty przeciwko konsumentowi na podstawie samego weksla.

Do tej pory przedsiębiorca posiadający weksel wystawiony przez konsumenta, mógł złożyć pozew i załączyć do niego jedynie sam weksel. Z kolei Sąd na podstawie takiego weksla powinien wydać nakaz zapłaty. Co istotne, Sąd kontrolował jedynie prawidłowość samego weksla, ale już nie mógł oceniać jego zasadności. Odmowa wydania nakazu zapłaty mogła więc nastąpić tylko wtedy, gdy weksel był wystawiony niepoprawnie ze względu na formę. Na etapie wydania nakazu zapłaty nieistotne było z kolei, czy na podstawie samej umowy konsument zobowiązany był rzeczywiście do zapłaty. Prowadziło to do wielu nieprawidłowości. Konsumenci często zmuszani byli do zapłaty, mimo iż sama umowa wielokrotnie zawierała wady lub klauzule niedozwolone.

Weksel jako zabezpieczenie dodatkowych opłat do tzw. chwilówki

Przy tzw. pożyczkach chwilówkach bardzo często konsumenci zobowiązani są do ponoszenia różnego rodzaju opłat na rzecz pożyczkodawcy. Tymczasem często opłaty te są niedozwolone, ponieważ stanowią przykład dodatkowego, niezgodnego z prawem zarobku dla pożyczkodawcy. Jeśli taka opłata zostanie objęta wekslem konsumenckim, Sąd powinien wydać nakaz zapłaty, mimo iż sama klauzula jest oczywiście niedozwolona.

Konsumenci coraz bardziej chronieni.

Ustawodawca postawił sobie za cel ochronę ściślejszą konsumenta. W najnowszym projekcie przewiduje się, iż przedsiębiorca obok weksla powinien do pozwu dołączyć także deklarację wekslową oraz umowę. Chodzi oczywiście o umowę, na podstawie której weksel ma zostać wydany (np. umowa pożyczki). Równocześnie obowiązkiem Sądu będzie zweryfikowanie umowy z urzędu dla celów ochrony konsumenckiej. Założenie wydaje się być raczej proste. Jeśli umowa będzie zgodna z prawem, w takim zakresie Sąd będzie mógł wydać nakaz zapłaty na podstawie weksla. W przeciwnym razie taki nakaz nie powinien zostać wydany.

Projektowane zmiany nie są jednak nowością w polskim porządku prawnym. Już od dłuższego czasu za ochroną konsumentów opowiadają się sądy krajowe, w tym Sąd Najwyższy choćby w wyroku z 29.10.2020 r. (I NSNc 22/20). Wskazano, że wydanie nakazu zapłaty przeciwko konsumentowi na podstawie samej tylko treści weksla, bez kontroli treści umowy, jest niedopuszczalne.

Projektowane zmiany zakładają więc znaczne wzmocnienie ochrony konsumenckiej, co zgodne jest z ogólną tendencją działania ustawodawcy.

Źródło:

rządowy projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z dnia 26 maja 2021 r. (druk nr 1222).

Źródło zdjęcia: Pixabay.com