Wzajemne rozliczenia frankowiczów i banków. Sąd Najwyższy podjął ważną uchwałę.

• 19 lutego 2021

Czy w wyroku w sprawie wytoczonej przez frankowicza sąd zajmie się też roszczeniem banku?

Na naszym blogu informowaliśmy już o planowanej na dzień 25.03.2021 r. uchwale Sądu Najwyższego. Uchwała ta ma przynajmniej częściowo usystematyzować dotychczasowy dorobek sądów powszechnych w sprawach kredytów indeksowanych i denominowanych. Jedno z zagadnień miało wyjaśnić, czy sądy powinny dokonywać wzajemnych rozliczeń banku i kredytobiorców. A może sąd powinien oceniać tylko roszczenia zgłoszone przez kredytobiorców?

Czy sąd powinien badać kwestę dotyczącą zwrotu wypłaconego kapitału kredytu ?

Dla przypomnienia wskazujemy, że w razie stwierdzenia nieważności umowy kredytu indeksowanego kredytobiorca ma względem banku roszczenie o zwrot zapłaconych rat. Bank ma w teorii prawo domagania się zwrotu wypłaconego kapitału. Niezależnie od kwestii przedawnienia roszczeń, dominująca praktyka polegała na zasądzaniu zwrotu nienależnego świadczenia na rzecz kredytobiorcy bez ustalania salda kredytowego. Częściowo jednak sądownictwo drogą tzw. teorii salda, zakładającej konieczność dokonania przez Sąd wzajemnych rozliczeń już w wyroku. Prowadzi to z kolei do oddalania powództw kredytobiorców czy to w całości czy w części, z uwagi właśnie na wzajemne roszczenie banku z tytułu zwrotu wypłaconego kapitału.

Sąd bada tylko roszczenie kredytobiorcy a nie roszczenie banku.

W dniu 16 lutego 2021 r. w sprawie III CZP 11/20 Sąd Najwyższy wydał bardzo ważną uchwałę. Stwierdził w niej, że Stronie, która w wykonaniu nieważnej umowy kredytu, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako świadczenia nienależnego (art. 410 § 1 w związku z art. 405 KC) niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu. Stanowisko to potwierdza ostatecznie zasadność stosowania tzw. teorii dwóch kondykcji. Co to oznacza zatem dla kredytobiorców? W przypadku stwierdzenia nieważności umowy kredytowej bank ocenia jedynie roszczenia kredytobiorców i nie powinien dokonywać potrąceń kwot należnych kredytobiorcom z ewentualnymi kwotami, których bank mógłby się domagać tytułem spłaty kapitału.

Miejmy nadzieję, że powyższa uchwała już teraz wpłynie na ujednolicenie orzecznictwa w sprawach kredytów indeksowanych i denominowanych.

Źródło zdjęcia: Pixabay.com

Źródło: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.02.2021 r., III CZP 11/20.